Perhatikan kedua-dua ungkapan ini :
a) Mak Cik Aminah, awak dah makan?
b) Cikgu, awak dah lama sampai?
Dalam bahasa Melayu, kedua-dua ayat di atas adalah betul dari segi tatabahasanya. Yang salah ialah pilihan perkataan 'awak'.
Mengikut tatasusila masyarakat Melayu, orang yang berpangkat Mak Cik dan bergelar Cikgu patut dihormati. Jika kita memanggil seseorang itu Mak Cik, besar kemungkinan dia lebih tua daripada kita. Seorang guru (tua atau muda) memang dihormati dalam masyarakat kita. Oleh itu, tidak sesuai sekali digunakan kata ganti nama 'awak' kepada mereka. 'Awak' lazimnya digunakan oleh orang yang lebih tua kepada yang muda, dan oleh orang yang lebih tinggi pangkatnya kepada orang yang di bawahnya. Yang lebih muda, atau lebih rendah pangkatnya, tidak boleh 'mengawakkan' orang yang lebih tua atau tinggi pangkatnya.
Inilah sebabnya ayat-ayat di atas tidak dapat diterima dalam masyarakat Melayu. Cara yang lebih sopan santun ialah :
a) "Mak Cik Aminah, mak cik dah makan?" ATAU "Mak Cik Aminah dah makan?"
b) "Cikgu, puan dah lama sampai?" ATAU "Cikgu dah lama sampai?"
Daripada perbincangan di atas, kelihatan bahawa dalam bahasa Melayu penggunaan ganti nama agak rumit. Kita mesti berhati-hati supaya tidak tersalah pilih kata ganti yang kurang sesuai. Walaupun kata-kata ganti nama bahasa Melayu kelihatan biasa dan senang digunakan, namun kita harus berhati-hati kerana ada kalanya kita mungkin membuat kesalahan. Tersalah pilih kata-kata ganti nama boleh membawa akibat buruk, iaitu melanggar peraturan kesantunan bahasa. Itulah sebabnya kita kerap mendengar orang tua-tua merungut tentang seseorang itu yang "tak tahu bahasa".
.../kpBM
No comments:
Post a Comment